Αναλυτική περιγραφή και μεθολογία

Στο ερευνητικό πρόγραμμα θα χρησιμοποιηθούν τα είδη Salvia fruticosa, S. pomifera, S. tomentosa, S. ringens και S. officinalis, που αυτοφύονται στην Ελλάδα και παρουσιάζουν επιθυμητά ανθοκομικά χαρακτηριστικά. Τέτοια, για ένα φυτό κηποτεχνίας είναι η ανθεκτικότητα σε ξηροθερμικές συνθήκες, οι μειωμένες καλλιεργητικές απαιτήσεις, η ποικιλία χρωμάτων και οι έντονοι χρωματισμοί ανθέων και φυλλώματος, η μεγάλη διάρκεια ανθοφορίας, καθώς και ο νανισμός ή η ευρωστία των ποικιλιών. Μέσω των προτεινόμενων διασταυρώσεων επιδιώκεται η αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε είδους, όπως είναι η χρωματική ποικιλομορφία του άνθους όλων των ειδών, τα έντονα χρώματα του S. pomifera spp. pomifera, η πλούσια πρώιμη ανθοφορία του S. fruticosa, το χαμηλό ύψος των S. ringens και S. tomentosa, οι ελάχιστες απαιτήσεις σε νερό των S. pomifera και S. fruticosa.

Η επιχείρηση “ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΧΑΡΑ” διαθέτει κλώνους των προτεινόμενων ειδών, οι οποίοι προήλθαν από άτομα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συλλεγμένα τυχαία από τη φύση, οι οποίοι θα αξιολογηθούν ως προς τα επιθυμητά ανθοκομικά χαρακτηριστικά για να επιλεχθεί ένας κλώνος από κάθε είδος για να γίνουν προκαταρκτικές διασταυρώσεις. Επειδή μεταξύ των ειδών S. officinalis και S. fruticosa έχουν σημειωθεί τόσο τυχαίες όσο και συστηματοποιημένες διασταυρώσεις, που χρησιμοποιούνται στην ανθοκομία, στην παρούσα πρόταση τα δύο αυτά είδη δεν θα διασταυρωθούν μεταξύ τους, αλλά οι κλώνοι του καθενός απ’ αυτά θα διασταυρωθούν με τους κλώνους των άλλων τριών ειδών (S. pomifera, S. tomentosa και S. ringens). Κάθε κλώνος θα χρησιμοποιηθεί τόσο ως γονέας γύρης όσο και ως γονέας σπόρου για όλες τις διασταυρώσεις. Για κάθε διασταύρωση θα γονιμοποιηθούν 100 άνθη και θα ακολουθηθεί η μεθοδολογία που προτείνεται από τους Tychonievich and Warner (2011) για άλλα είδη Σάλβιας.

Ακόμη, θα αναπτυχθούν πρωτόκολλα πολλαπλασιασμού με σπόρο, μοσχεύματα βλαστού και ιστοκαλλιέργεια για τα πέντε είδη, με έμφαση στα είδη S. pomifera, S. tomentosa και S. ringens, που δεν έχουν μελετηθεί μέχρι τώρα, αλλά και για κάποιους από τους κλώνους και για τα τελικά παραγόμενα υβρίδια. Θα διερευνηθούν οι συνθήκες βλάστησης (φωτοπερίοδος και θερμοκρασία) σε θαλάμους σταθερών συνθηκών, καθώς και η επίδραση του χρόνου αποθήκευσης στη βλαστική ικανότητα των σπόρων. Από τα μητρικά φυτά, που διαθέτει η επιχείρηση “ΚΑΛΑΝΤΖΗ ΧΑΡΑ”, θα ληφθούν μοσχεύματα βλαστού για να εξετασθεί η επίδραση των χειρισμών με ορμόνη ριζοβολίας (διερεύνηση συγκέντρωσης και διάρκειας εφαρμογής), καθώς και της εποχής λήψης μοσχευμάτων στη ριζοβολία τους. Επίσης, θα εγκατασταθούν in vitro καλλιέργειες για να διερευνηθεί η αποδοτικότητα του μικροπολλαπλασιασμού τους.

Επιπλέον, θα γίνει καταγραφή και αξιολόγηση αυτοφυών πληθυσμών κάθε είδους σε συγκεκριμένες περιοχές στην Ελλάδα, όπου έχει παρατηρηθεί από την ομάδα μας σημαντική φαινοτυπική παραλλακτικότητα, ώστε από κάθε είδος να επιλεχθούν μέχρι 10 άτομα με τα επιθυμητά χαρακτηριστικά. Από αυτά θα συλλεχθούν μοσχεύματα για τη δημιουργία κλώνων που θα χρησιμοποιηθούν ως μητρικά φυτά, τα οποία θα καλλιεργηθούν σε συνθήκες φυτωρίου και θα αξιολογηθούν με στόχο να επιλεγούν μέχρι 5 κλώνοι για τη διενέργεια διασταυρώσεων στη συνέχεια.

Τέλος, με βάση τα αποτελέσματα των προκαταρκτικών διασταυρώσεων, αλλά και τους κλώνους με τα επιθυμητά ανθοκομικά χαρακτηριστικά που επιλέχθηκαν, θα καθοριστούν οι νέες διασταυρώσεις. Κάθε κλώνος θα είναι τόσο γονέας γύρης όσο και γονέας σπόρου για όλες τις διασταυρώσεις. Θα γονιμοποιηθούν 100 άνθη ανά διασταύρωση.

Τα υβρίδια τόσο από τις προκαταρκτικές όσο και από τις κανονικές διασταυρώσεις θα αξιολογηθούν ως προς τα επιθυμητά χαρακτηριστικά και θα παρακολουθηθεί η διατήρηση της σταθερότητας των χαρακτηριστικών τους κατά την καλλιέργεια και τον πολλαπλασιασμό. Επίσης θα διερευνηθεί η επίδραση της φωτοπεριόδου στην άνθησή τους με εφαρμογή βραχέων και μακρών ημερών και θα ελεγχθεί η ανθεκτικότητά τους στην ξηρασία μέσω εφαρμογής υδατικής καταπόνησης (επεμβάσεις διαφόρων συχνοτήτων άρδευσης) στο θερμοκήπιο και σε εκτατικού τύπου αστικό φυτοδώμα.